Web 3.0 là gì? Tiềm năng và xu hướng mới của tương lai ứng dụng nền tảng internet

Trong thời gian gần đây chúng ta thường được nghe đến cụm từ web 3.0 hay còn được gọi là thế hệ thứ 3 của internet. Vậy Web 3.0 là gì và liệu Web 3.0 thực sự có tiềm năng thay đổi nhân lại trong tương lai? Hãy cùng ADC Việt Nam tìm hiểu chi tiết hơn về Web 3.0 như thế nào trong bài viết dưới đây nhé!

Web 3.0 là gì?

Web 3.0 (còn được gọi là web3), là thế hệ thứ ba của các dịch vụ Internet kết nối dữ liệu với nhau theo cách phi tập trung để mang lại trải nghiệm người dùng nhanh hơn và được cá nhân hóa hơn. Web 3.0 được xây dựng bằng trí tuệ nhân tạo (AI), máy học (machine learning) và web ngữ nghĩa (Semantic Web), đồng thời sử dụng hệ thống bảo mật blockchain để giữ cho thông tin được an toàn và bảo mật.

Web 3 là gì?

Web hiện nay là web tĩnh và không thể điều chỉnh theo nhu cầu cá nhân của mỗi người khi trải nghiệm. Web 3.0 là phiên bản nâng cao của Web 2.0, hứa hẹn sẽ linh động hơn với tính tương tác cao hơn. Bằng cách triển khai trí tuệ nhân tạo và công nghệ blockchain, Web 3.0 sẽ xác định lại trải nghiệm web với những thay đổi về cấu trúc để nâng cao trải nghiệm người dùng.

Trong Web 3.0, dữ liệu được lưu trữ an toàn và được phân phối trên nhiều thiết bị, loại bỏ nhu cầu về các máy chủ tập trung. Thiết kế này cũng làm giảm nguy cơ rò rỉ dữ liệu lớn vì dữ liệu không còn được lưu trữ tập trung - làm cho nó trở nên linh hoạt hơn và ít bị xâm phạm hơn.

>>> Xem thêm: Tin tức xu hướng và công nghệ

Internet và lịch sử phát triển các thế hệ Web

 Web 1.0 - Hiển thị thông tin

Được gọi là thế hệ web hiển thị thông tin (static website). Web 1.0 đời vào năm 1989 cùng với sự xuất hiện của internet. Web 1.0 đã tạo ra một nơi giúp người dùng có thể tiếp cận thông tin tự xa thông qua internet một cách dễ dàng hơn. Tuy nhiên, Web 1.0 lúc đó căn bản là chỉ là những dòng text được gắn thêm các đường link dẫn đến các bài khác. Người dùng hầu hết chỉ là những người tra cứu thông tin (consumers) và không thể tương tác với nội dung mình đọc được. Việc sáng tạo nội dung để đăng lên web cũng rất bị hạn chế vào thời điểm đó.

Thành quả tiêu biểu của thế hệ web 1.0 là các trang thông tin tĩnh của các công ty, tập đoàn đa. Các cổng thông tin báo chí cơ bản.

Về mặt công nghệ thì có thể hiểu web 1.0 là những web mà mã nguồn chỉ có phần front end tức là chỉ có html, css chứ không có hệ quản trị cơ sở dữ liệu nào cả.

 Web 2.0 - Chuyển giao thông tin

Cùng với sự phát triển của internet và số lượng người dùng, các nhu cầu mới trên nền tảng web cũng phát sinh. Thế hệ web 2.0 phát triển mạnh mẽ cho tới tận ngày nay. Web 2.0 khắc phục được việc truyền tải thông tin một chiều, cho phép người dùng tương tác với trang web theo các yêu cầu riêng biệt.

Với web 2.0 bạn có thể đăng ký tài khoản, bình luận, tạo bài viết, post video trên youtube hay tạo trang mạng xã hội riêng của mình trên Facebook…

Về mặt công nghệ thì có thể hiểu web 2.0 là những web có mã nguồn gồm cả phần front end và back end tức là có thêm ngôn ngữ server kèm theo như PHP, Node JS, Java,… cùng với một hệ quản trị cơ sở dữ liệu nào đó như Mysql, Mongodb,…

Nhờ có web 2.0 mà thế giới Internet dần trở nên phẳng hơn rất nhiều, những gì web 2.0 mang lại thật sự rất tuyệt vời. Mọi người trên thế giới có thể tương tác với nhau và tiếp cận nhiều thông tin hơn. Tuy nhiên sau một thời gian dần dần các ông lớn công nghệ như Twitter, Facebook,… dần thống trị web 2.0 và họ đã khai thác thông tin người dùng để triển khai các dịch vụ khác như quảng cáo để kiếm lợi cho bản thân. Dù bạn là người góp phần xây dựng nên web 2.0 nhưng nó lại thuộc về các ông lớn trên. Họ hoàn toàn có thể dể dàng xoá nội dung đó hoặc thậm chí khoá tài khoản cá nhân đó. Chính vì còn một số bất cập của web 2 nên web 3 đã ra đời nhằm giải quyết các vấn đề đó.

 Web 3.0 - Chuyển giao giá trị

Web 3.0 là phiên bản được ra đời để giải quyết các vấn đề của Web 2.0. Với Web 3.0, quyền lực được đưa về tay người dùng, bản thân người dùng chính là người sở hữu (owners) cho thông tin của mình và không thể bị can thiệp bởi bất kỳ ai.

Việc không phải chịu những hạn chế của Web 2.0 cũng là tiền đề để mở ra một kỉ nguyên mới khi người dùng có thể chuyển giao giá trị trên Web một cách tự do và không cần quá nhiều yếu tố về lòng tin.  

Các đặc điểm của web 3.0 bao gồm: 

• Open – Nó được tạo ra bằng phần mềm mã nguồn mở được phát triển bởi một cộng đồng các nhà phát triển sẵn có và cởi mở và được hoàn thiện trong tầm nhìn đầy đủ của công chúng.
• Trustless – Mạng cung cấp cho người dùng quyền tự do tương tác công khai và riêng tư mà không có người trung gian khiến họ gặp rủi ro, do đó dữ liệu sẽ “không đáng tin cậy”.
• Permissionless – Bất kỳ ai, kể cả người dùng và nhà cung cấp, đều có thể tham gia mà không cần sự cho phép của tổ chức kiểm soát.
• Ubiquitous – Web 3.0 sẽ cung cấp Internet cho tất cả chúng ta, bất cứ lúc nào và từ bất kỳ vị trí nào. Đến một lúc nào đó, các thiết bị kết nối Internet sẽ không còn bị giới hạn ở máy tính và điện thoại thông minh như ở web 2.0. Vì IoT (Internet of Things), công nghệ sẽ cho phép phát triển vô số loại tiện ích thông minh mới.

Phương thức hoạt động của web 3.0 là gì?

- Tất cả những thông tin, dữ liệu của khách hàng sẽ được ghi lại trong blockchain, web 3.0 sẽ giúp người truy cập có thể sử dụng được dữ liệu của mình trên toàn bộ hệ thống các website chỉ bằng tài khoản duy nhất.

- Web 3.0 cũng nâng cao tính bảo mật, quyền riêng tư cũng như tính minh bạch, tạo điều kiện cho nhận dạng bằng kỹ thuật số.

- Tất cả những thông tin đều được cập nhật tạo thành kho dữ liệu khổng lồ và khách hàng có thể tìm kiếm tất cả thông tin kiến thức trên web 3.0.

- Người truy cập có thể thực hiện rất nhiều giao dịch trên website mà không cần phải nhờ đến sự hỗ trợ của máy chủ trung gian hay các dịch vụ như hiện nay.

So sánh sự khác nhau giữa web 3.0 với web 1.0 và web 2.0

Những tính năng nổi bật của Web 3.0

• Semantic Web (Web theo ngữ cảnh): Nội dung của web sẽ được hiển thị dựa trên phân tích ý nghĩa của từ ngữ một cách hiệu quả.
• Trí tuệ nhân tạo AI: Web 3.0 tận dụng trí tuệ nhân tạo để cung cấp kết quả chính xác hơn nhanh hơn thông qua xử lý ngôn ngữ tự nhiên nơi máy tính sẽ hiểu thông tin giống con người hơn.
• Đồ họa 3D – Metaverse: Thiết kế ba chiều sẽ được sử dụng trong các trang web và dịch vụ để cung cấp hình ảnh rõ ràng trực quan cho người dùng. Ví dụ: hướng dẫn bảo tàng, trò chơi máy tính, thế giới ảo Metaverse .v.v.
• Không có trung gian: Trong một mạng lưới phi tập trung, các giao dịch và dữ liệu được trao đổi trực tiếp do đó dữ liệu và tiền của bạn không phải phụ thuộc vào một bên trung gian như Google hay các nền tảng thanh toán có kiểm soát như ngân hàng.
• Ngăn chặn vi phạm dữ liệu: Dữ liệu sẽ do chính bạn kiểm soát. Rất khó để tin tặc có quyền kiểm soát dữ liệu của bạn trừ khi hắn có thể khống chế toàn bộ mạng lưới Blockchain. Những công ty như Facebook và Google không thể chỉnh sửa hay bán dữ liệu của bạn cho bên thứ ba để kiếm lợi nhuận.
• Dữ liệu sẽ tồn tại mãi mãi: Trò chơi mà bạn ưa thích, nội dung tin nhắn hay bất kỳ dữ liệu nào trên Web 3.0 sẽ tồn tại chừng nào Internet còn hoạt động, không ai có quyền truy cập chúng và xóa bỏ chúng cả, nếu bạn từng tìm hiểu Blockchain bạn sẽ hiểu điều này. Tương tự như vậy, các dịch vụ trên mạng sẽ không phụ thuộc vào các công ty quản lý hay máy chủ, chúng sẽ tiếp tục hoạt động chừng nào vẫn còn có người sử dụng.
• Bảo mật và tin cậy: Thông qua công nghệ blockchain Web 3.0 giúp thông tin được minh bạch và tin cậy nhưng vẫn đảm bảo quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu người dùng cũng như bảo vệ danh tính.

Ưu điểm và nhược điểm của Web 3.0

 Ưu điểm của web 3.0

Web 3.0 sẽ làm cho web trở nên thông minh, an toàn và minh bạch hơn, dẫn đến việc duyệt web hiệu quả hơn và tương tác giữa người và máy hiệu quả hơn. Dưới đây là những ưu điểm hàng đầu của web 3.0:

• Loại bỏ bên trung gian: Wed 3 có khả năng kết nối với nhau trên các nền tảng phi tập trung mà không cần bất cứ bên trung gian nào.
• Dữ liệu không thể bị sửa đổi, thao túng: Dữ liệu lưu trữ trên chuỗi khối blockchain không thể bị can thiệp bởi một cá nhân hoặc tổ chức nào đó. Một khi đã lưu vào chuỗi khối, chúng sẽ tồn tại vĩnh viễn.
• Hoạt động không ngừng nghỉ: Dịch vụ triển khai trên web 3.0 luôn hoạt động không ngừng nghỉ. Bởi hệ thống được vận hành bởi các nút mạng trên toàn thế giới thay vì tập trung vào một máy chủ.

 Nhược điểm của web 3.0

Tuy nhiên web 3.0 vẫn tồn tại một số nhược điểm: 

• Tốc độ xử lý chậm: Việc phải chạy số lượng lớn nút xác thực khiến tốc độ của web 3.0 bị chậm lại.
• Công nghệ mới và phức tạp: Nhìn chung công nghệ blockchain vẫn còn khá xa lạ với nhiều người, người dùng cần phải học những kiến thức mới, tải những phần mềm mới và thao tác nhiều bước phức tạp. Đây là một rào cản và cần thời gian để tiến tới sự phổ biến trên diện rộng (mass-adoption).
• Khả năng tiếp cận: Các ứng dụng web 3.0 hầu hết được build mới chứ không được tích hợp với các ứng dụng phổ biến và quen thuộc của Web 2.0, làm giảm tính tiếp cận đến với người dùng khi họ đã quá quen thuộc và trung thành với nền tảng cũ.
• Dữ liệu rác tràn ngập: Dữ liệu lưu trữ trên blockchain sẽ không thể xoá bỏ được, điều này làm cho dữ liệu rác lưu trữ trên mạng lưới ngày càng nhiều hơn, khiến cho tốc độ xử lý dữ liệu cũng sẽ lâu hơn.
• Chi phí cao: Chi phí để phát triển một dự án là rất đắt đỏ, những dapps thường gặp khó khăn trong việc đưa code lên blockchain vì phí gas của Ethereum hay chi phí phải bỏ ra trong việc audit cũng rất cao.

Tổng kết

Tất cả những thông tin trên hy vọng đã giúp bạn hiểu hơn định nghĩa web 3.0 là gì, cách thức hoạt động của web 3.0 cũng như những ưu nhược điểm của thế hệ web này. Chúc các bạn thu được nhiều thông tin hữu ích và hẹn gặp lại các bạn trong những bài chia sẻ kiến thức tiếp theo trên website adcvietnam.net.
Nếu bạn thấy thông tin hữu ích thì có thể truy cập thêm các bài viết khác tại website này để bổ sung kiến thức về công nghệ, website tân tiến thế hệ mới.